Güneş sisteminde bilinen en büyük cüce gezegen olan ve 1930 yılında keşfedilen Plüton, 2006 yılında gezegen kategorisinden çıkarılmıştı. Bunun nedeni, Plüton'un bir gezegen olarak kabul edilmesi için gereken üç kriterden birini yerine getirememesiydi.
Plüton Neden Gezegen Değil?
Bir gök cisminin gezegen olarak kabul edilmesi için aşağıdaki üç şartı karşılaması gerekiyor:
1. Güneş'in etrafındaki yörüngede olmak.
2. Kabaca yuvarlak hale gelmesi için yeterli kütleye sahip olmak.
3. Yörüngesi diğer nesnelerden temizlenmiş olmak.
Plüton, küre biçiminde olmasına ve Güneş'in etrafında dönmesine rağmen, yörüngesi diğer nesnelerden temizlenmemiş ve Neptün'ün yer çekiminden etkilenmişti. Bu da Plüton'un gezegen statüsünden çıkmasına neden olmuştu.
Yeni Gezegen Tanımı
Bilim insanları, mevcut gezegen tanımının yetersiz olduğunu düşünüyor. Özellikle üçüncü maddenin net olmaması, araştırmacıların kafasını karıştırıyor. New Horizons misyonunda görevli gezegen bilimci Philip Metzger, "Yörüngelerini temizlemekle neyi kastettiklerini söylemediler. Eğer bunu kelimenin tam anlamıyla alırsanız, o zaman hiçbir gezegen yoktur, çünkü hiçbir gezegen yörüngesini temizlemez" diyor.
Yeni Tanım Önerisi
Önerilen yeni tanıma göre, bir gök cisminin gezegen olabilmesi için aşağıdaki şartları sağlaması yeterli:
1. Bir veya daha fazla yıldızın, kahverengi cücenin veya yıldız kalıntılarının yörüngesinde dönmek.
2. 1e+23 (10 üzeri 23) kilogramdan daha büyük kütleye sahip olmak.
3. 13 Jüpiter kütlesinden (2,5 x 1e+23 kg) daha az kütleye sahip olmak.
Bu yeni tanım, sadece Güneş sistemimizi kapsamakla kalmıyor, aynı zamanda birden fazla yıldızın, kahverengi cücelerin, beyaz cücelerin ve nötron yıldızları gibi yıldız kalıntılarının yörüngesinde dönen gök cisimlerine de gezegen olma şansı veriyor.
Plüton'un Geleceği
Yeni tanıma göre bile Plüton, gezegen statüsüne geri dönemiyor. Çünkü Plüton'un kütlesi, sınırın biraz altında kalıyor. Dolayısıyla Plüton, cüce gezegen olarak kalmaya devam edecek. Ancak bu yeni tanım, diğer gök cisimleri için daha geniş bir gezegen tanımı sağlayarak astronomi alanında yeni keşiflere kapı aralayabilir.
