Ücretsiz izinin anlamı, çalışanın iş sözleşmesi sürerken, belirli bir süre ücret almadan işten uzak kalmasıdır. Memur ya da özel sektörde çalışan ancak belli sebeplerden ötürü ücretsiz izne çıkan veya çıkarılan kişilerin aklına sigorta primlerinin yatıp yatmadığı takılıyor. Peki bunun doğrusu ne? İşte ayrıntılar...
Ücretsiz İzin Süresi Ne Kadar?
Ücretsiz izin süreleri, çeşitli durumlara göre farklılık gösteriyor. Bu çeşitli durumlar nelerdir? Türk İş Kanunu çerçevesinde ücretsiz izin sürelerine dair detaylı açıklamalar şu şekildedir;
Genel ücretsiz İzne çalışan çıkabilir. Buradaki ücretsiz izin süresi, çalışan ve işverenin karşılıklı anlaşmasıyla belirlenir. Türk İş Kanunu, bu konuda belirli bir süre sınırı getirmemiştir.
Daha sonra sık sık karşımıza çıkan doğum ve analık İzni vardır. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 74. maddesine göre, kadın çalışanlar doğumdan önceki 8 hafta ve doğum yaptıktan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta ücretli izin yapabilirler. Çoğul gebelik hallerinde ise doğumdan önceki izin süresine 2 hafta dahil edilir. Kadın çalışan, doğum sonrası 8 haftalık ücretli izin süresinin tamamlanmasından sonra, isteği durumunda 6 aya kadar ücretsiz izin alınabilir.
Erkekler için askerlik durumunda. İş Kanunu'nda askere giden çalışanlar için özel bir ücretsiz izin süresi bulunmamaktadır. İş sözleşmesi askıya alınır askerlik süresi boyunca çalışanın iş akdi feshedilemez ve askerliğin bitiminde çalışanın işe geri alınması gerekir.
Eğitim için de ücretsiz izin alınabilir. Çalışanların eğitim amaçlı ücretsiz izin talepleri işverenin onayına bağlıdır.
Evlat Edinme durumunda. 3 yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen kadın ya da erkek çalışan, talepleri durumunda 8 hafta ücretli izin ve ardından 6 aya kadar ücretsiz alabilirler.
Hastalıktan dolayı da ücretsiz izin alınabilir. Çalışan ya da çalışanların uzun süreli bir hastalığa yakalanması durumunda, sağlık rapor belirtmeleri halinde işveren çalışana ücretsiz izin verebilir. Diğer nedenler arasında da doğal afetler veya zorlayıcı sebeplerde yer alabilir.
ÜCRETSİZ İZİNDE SİGORTA YATAR MI?
Ücretsiz izne çıkan kişi, 10 güne kadar sağlık hizmetlerinden yararlanır. Ayrıca ücretsiz izinli gün için işveren SGK primi ödemez. İşveren ücretsiz izin günlerinde işçi için Sosyal Güvenlik Kurumu’na eksik gün bildiriminde bulunur. Bu sürede de işçinin başka bir işyerinde çalışması mümkün değildir. Ücretsiz izin bitiminde de işçinin sigorta primi işveren tarafından tamamlanmayacaktır.
ÖZEL SEKTÖRDE ÜCRETSİZ İZİNDE SİGORTA YATAR MI?
Özel sektör çalışanları, ücretsiz izne çıktığında, çalışmadıkları süre boyunca sigorta primleri yatırılmaz. Bu süreler, emeklilik prim günlerine dahil edilmez. Aynı zamanda sağlık sigortası primleri de ödenmez. Böyle durumda özel sektörde ücretsiz izinde olan bir kişinin sigortalılığı bu süre içinde pasif bir hal alır.
MEMURLARDA ÜCRETSİZ İZİNDE SİGORTA YATAR MI?
Kamu sektöründe çalışan memurların ücretsiz izne ayrıldıklarında, hem emeklilik primleri hem de genel sağlık sigortası primleri ödenmez. Bundan dolayı bu sürede emeklilik gün hesabına dahil edilmez ve ücretsiz izinli oldukları dönem boyunca sağlık hizmetlerinden yararlanmak için ayrı bir prim ödemeleri gerekebilir.