Bu askerler, sivil halka karşı işlenmiş suçlara karışıp karışmadıklarına dair soruları yanıtlamak karşılığında vaat edilen bir af ve sivil hayata dönüş hakkı elde etmeye çalıştı.
Eski askerler, altmış yıldır Suriye’yi yöneten Esad’ın Baas partisinin Şam’daki eski merkezine toplandı. Burada, muhalif sorgucularla karşılaştılar. Kendilerine bir dizi soru ve bir kayıt numarası verildi. Soruları yanıtladıktan sonra serbest bırakıldılar.
Tasfiye edilmiş askeri ve güvenlik hizmetlerinin bazı üyeleri binanın dışında Associated Press’e yaptıkları açıklamada, Esad’ın güçlerine katılmalarının sebebinin istikrarlı bir aylık gelir ve ücretsiz sağlık hizmeti olduğunu belirtti.
Esad’ın düşüşü, on binlerce asker ve güvenlik görevlisinin muhalif güçlerin ilerlemesini durduramamasıyla birçok kişi için beklenmedik bir durum oldu. Şimdi ülkenin kontrolünü ele geçiren ve Esad’ın Rusya’ya sürgüne gönderildiği yeni yönetim, Esad’ın güçleri tarafından işlenen vahşetleri, toplu mezarları ve sistematik işkence, toplu infazlar ve insanlık dışı koşullarıyla ünlü askeri, istihbarat ve güvenlik kurumları tarafından işletilen hapishaneleri araştırıyor.
Yeni içişleri bakanlığında çalışan Yarbay Velid Abd Rabbo, ordunun feshedildiğini ve geçici hükümetin henüz “elleri kana bulanmamış” olanların tekrar orduya katılıp katılamayacağına karar vermediğini söyledi.
Yeni liderler, Esad döneminde Suriyelilere karşı işlenen suçlardan sorumlu olanları cezalandırma sözü verdi.
Son günlerde, eski askerlerin sorgulanması ve kayıt işlemleri için Suriye’nin diğer bölgelerinde de çeşitli merkezler açıldı.
"Bugün uzlaşma için buradayım ve bundan sonra ne olacağını bilmiyorum" dedi, 43 yaşındaki Abdul-Rahman Ali. Ali, Aralık başında muhaliflerin ele geçirdiği kuzeydeki Halep kentinde son kez görev yaptığını belirtti.
"Her şeyi bırakmamız ve çekilmemiz emredildi" dedi. "Silahımı bıraktım ve sivil kıyafet giydim" diye ekleyerek, 14 saat yürüdüğünü ve oradan otobüsle Şam’a ulaştığı Salamiyeh kasabasına vardığını söyledi.
Esad’ın ordusunda aylık 700,000 Suriye lirası (yaklaşık 45 dolar) kazandığını söyleyen Ali, ülkesine tekrar hizmet etmeye hazır olduğunu belirtti.
Binanın içinde, erkekler dört odanın önünde kısa sıralar oluşturmuştu. Bu odalarda sorgucular, her birine bir kağıttaki soruları yöneltti.
"Onların gözlerinde pişmanlık görüyorum" dedi, Şam’ın Harasta banliyösünde bir şavurma restoranında çalışan bir askeri sorgulayan bir sorgucu. Medya ile konuşma yetkisi olmadığı için anonim kalmak istedi.
Sorgucu, askere tüfeğinin nerede olduğunu sordu ve asker, görev yaptığı üste bıraktığını söyledi. Ardından askerin askeri kimlik kartını istedi ve teslim aldı.
"Artık bir sivil oldu" dedi sorgucu ve yetkililerin kendi soruşturmasını yürüteceğini ve birkaç hafta içinde aynı askeri tekrar sorgulayarak Cumartesi günü verdiği yanıtların değişmediğinden emin olacağını ekledi.
Sorgucu, yaklaşık iki saatlik bir süre içinde 20 askeri sorguladığını ve önümüzdeki günlerde bu sayının artmasını beklediğini söyledi.