Washington ve Kiev yönetimlerinin, Ukrayna’nın maden ve mineral kaynaklarının ortak şekilde geliştirilmesini öngören anlaşmanın maddelerinde uzlaştığı bildirildi. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin Cuma günü ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmek üzere başkent Washington’a gelmesi bekleniyor.
ABD ve Ukrayna arasında bu konuda bir süredir devam eden görüşmelerde sona yaklaşıldığı belirtiliyor. Ukrayna basını ve Financial Times’ın haberlerine göre, taraflar anlaşma metni üzerinde mutabakata vardı. Ukraynalı yetkililer, ABD’nin maden kaynaklarından 500 milyar dolarlık gelir talebinden vazgeçmesinin ardından anlaşmayı imzalamaya hazır olduklarını ifade etti.
ABD Başkanı Donald Trump, Pazartesi günü Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yaptığı görüşmede, Ukrayna ile madenler konusunda anlaşmaya yakın olduklarını dile getirmişti. Reuters’a konuyla ilgili bilgi veren iki kaynak, Ukrayna basınında yer alan haberleri doğrulayarak, iki ülkenin madenler konusunda anlaşmaya ilişkin koşullarda uzlaştığını aktardı.
Associated Press (AP) haber ajansı da tarafların maden ve mineralleri de kapsayan daha geniş bir ekonomik anlaşmanın çerçevesi üzerinde mutabakata vardığını duyurdu.
ZELENSKİ’NİN WASHINGTON ZİYARETİ GÜNDEMDE
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin Cuma günü ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmek üzere Washington’a gelmesi bekleniyor. Reuters’a konuşan kaynaklardan biri, ziyaretin Beyaz Saray tarafından önerildiğini belirtti. ABD Başkanı Trump, Salı akşamı Oval Ofis’te yaptığı açıklamada, "(Zelenski’nin) Cuma günü geleceğini duydum. Gelmek istiyorsa benim için uygun" ifadelerini kullandı.
Bir diğer kaynak ise Ukrayna liderinin Washington ziyareti sırasında Kongre üyeleriyle de bir araya gelebileceğini, ancak ziyaret programının henüz netlik kazanmadığını aktardı.
BARIŞ KORUMA GÜCÜ TARTIŞMALARI
ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesine yönelik bir anlaşmaya varılması halinde, Ukrayna’da bir tür barış koruma gücüne ihtiyaç duyulabileceğini söyledi. Bu konu, Trump ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron arasında dün yapılan görüşmelerde de gündeme geldi.
ABD Başkanı’nın Perşembe günü Beyaz Saray’da bir diğer Avrupalı lider, İngiltere Başbakanı Keir Starmer’ı ağırlaması bekleniyor.
BEYAZ SARAY’DAN UKRAYNA İLE MADEN ANLAŞMASINA İLİŞKİN AÇIKLAMA
Beyaz Saray Sözcüsü Leavitt, düzenlediği basın brifinginde, ABD ile Ukrayna arasında imzalanması beklenen kıymetli madenler anlaşmasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Leavitt, mevcut ABD yönetiminin bu anlaşmaya büyük önem verdiğini belirterek, Başkan Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Orta Doğu gezisini erteleyerek bu anlaşmaya odaklandığını ifade etti.
Sözcü Leavitt, anlaşmanın hem ABD hem de Ukrayna için önemli faydalar sağlayacağını vurgulayarak, "Bu anlaşmanın imzalanması kritik önem taşıyor. Başkan Trump, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'nin bu anlaşmayı imzalamasını bekliyor. Bu anlaşma, Ukrayna'nın savunmasını finanse eden Amerikan vergilerini telafi edecek ve savaş nedeniyle zor durumda olan Ukrayna ile kalıcı bir ekonomik ortaklık yaratacaktır." dedi.
Leavitt, Trump'ın Rusya-Ukrayna savaşının sona erdiğini görmek konusunda kararlı olduğunu belirterek, "Başkan, kan dökülmesinin ve ölümlerin durduğunu görmek istiyor. Önceki yönetimin beceriksizliği nedeniyle bu karmaşayı miras aldı ve bunu düzeltmeye kararlı. Rusya ve Ukrayna'da, ayrıca Orta Doğu'da bir barış anlaşması yapmaya çok kararlı." şeklinde konuştu.
NADİR TOPRAK ELEMENTLERİNDE ÇİN’İN HAKİMİYETİ
Başkan Trump, özellikle yüksek güçlü mıknatıslarda kullanılan 500 milyar dolar değerindeki nadir toprak elementlerine erişim talep etmişti. Ancak, Ukrayna'nın bu kadar büyük nadir toprak rezervlerine sahip olmadığı düşünülüyor. Bazı raporlar, Ukrayna'nın 10 trilyon dolar değerinde maden rezervlerine sahip olduğunu öne sürse de, bu iddialar henüz doğrulanmış değil.
Ukrayna'da titanyum ve galyum gibi bazı kritik minerallerin ticari madenleri bulunsa da, bunların Trump'ın öngördüğü büyüklükte bir ekonomik değer taşıması beklenmiyor. Dünyadaki nadir toprak işleme sürecinin büyük bir kısmı hala Çin tarafından kontrol ediliyor. Çoğu ülke, çıkardıkları nadir toprakları rafine edilmek üzere Çin'e göndermek zorunda kalıyor.
UKRAYNA’NIN MİNERAL REZERVLERİ
Ukrayna’nın sahip olduğu mineral rezervleri, anlaşmanın önemini bir kez daha ortaya koyuyor. Kiev yönetiminin tahminlerine göre, dünyadaki kritik ham maddelerin yüzde 5’i Ukrayna’da bulunuyor. Bu rezervler arasında yaklaşık 19 milyon ton grafit ve Avrupa’nın lityum rezervlerinin üçte biri yer alıyor. Ayrıca, nadir bulunan 17 elementin önemli miktarda rezervi de Ukrayna’da mevcut. Bu elementler, silah, rüzgar türbini, elektronik gibi ürünlerin imalatında kullanılıyor.
Avrupa Birliği Komisyonu, Ukrayna'yı 20'den fazla kritik hammadde için potansiyel tedarikçi olarak tanımlıyor. Kiev yönetiminin çok kullanılan madenlerden yaklaşık 117 çeşidine sahip olduğu tahmin ediliyor. Ancak Ukrayna, savaş, altyapı sorunları ve maden politikalarındaki eksiklikler nedeniyle bu kaynaklardan tam anlamıyla yararlanamıyor.
Verilere göre, nadir toprak elementleri de dahil olmak üzere dünyadaki maden rezervlerinin yaklaşık yüzde 5'i Ukrayna'da bulunuyor. Türkiye Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Ukrayna dünyanın en önemli maden üreticilerinden biri. Ülkede 25 milyondan fazla ton demir, 3 milyon tona yakın manganez cevheri, 1,5 milyar ton tebeşir ve kireçtaşı rezervi olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca bakır, çinko ve gümüş gibi kaynaklar da Ukrayna'da mevcut.
ABD Başkanı Donald Trump, bu ay başında yaptığı açıklamada, Amerika’nın Ukrayna’ya askeri ve ekonomik yardımının 500 milyar doları bulduğunu belirterek, Ukrayna’da bu değerdeki minerallere erişim talep etmişti. Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski ise Amerika’nın yardımının 100 milyar dolar tutarında olduğunu ve yapılacak herhangi bir anlaşmanın güvenlik garantilerini de içermesi gerektiğini vurgulamıştı.
LİTYUM REZERVLERİNDE UKRAYNA ÖNDE
Lityum, titanyum, uranyum, grafit, galyum, nikel ve berilyum gibi kritik madenlere sahip olan Ukrayna, bu kaynakların önemli bir kısmını henüz kullanmış değil. Lityum, akü, pil, batarya, elektrikli araçlar, cam ve seramik ile eczacılık gibi birçok alanda kullanılabiliyor. Ukrayna, Avrupa'da lityum rezervleri açısından ilk sıralarda yer alıyor.
"UkraineInvest" verilerine göre, Ukrayna dünyadaki rezervlerde titanyumda 6'ncı, manganezde 8'inci, demir ve uranyumda ise 10'uncu sırada bulunuyor. NATO verilerine göre, dünyadaki titanyum rezervlerinin yüzde 7'sine sahip olan Ukrayna, Avrupa'daki titanyum kaynaklarında ilk sırada yer alıyor. 2022 verilerine göre, Ukrayna titanyum ihracatından 155 milyon dolardan fazla gelir elde etti. Titanyum, uzay sanayisi, havacılık, sağlık, denizcilik endüstrisi ve otomotiv gibi sektörlerde kullanılıyor.
Uranyum ise nükleer enerji, uzay araştırmaları ve denizcilik gibi alanlarda önemli bir hammadde olarak öne çıkıyor.
PUTİN’DEN TARİHİ AÇIKLAMA: RUSYA TOPRAKLARINI ABD’YE AÇIYOR
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya'nın rezervler açısından Ukrayna'dan çok daha fazlasına sahip olduğunu belirterek, tarihi bir açıklama yaptı. Putin, "Amerikalılar da dahil olmak üzere herhangi bir yabancı ortakla memnuniyetle çalışırız." dedi.
ABD Jeoloji Araştırmaları verilerine göre, Rusya, Çin, Brezilya, Hindistan ve Avustralya'nın ardından dünyanın en büyük beşinci nadir toprak metalleri rezervine sahip.