Mescid-i Aksa-IV
+++++++++
Kudüs’te Hıristiyan ve Yahudilere Göre Kutsal Yerler
- Hristiyanlara Göre Kutsal Yerler
- Kamame Kilisesi: Hz. İsa’nın çarmıha gerildikten sonra, göğe çıkmadan önce içine konulduğu rivayet edilen kilise (mezar). Hristiyanlar, Hz. İsa’nın gömüldüğü gecenin sabahında mezarın açıldığı ve göğe yükseldiğini, kıyamet gününe yakın bir zamanda tekrar buraya geleceğine inanırlar. Azer’in mezarı üzerinde yapılmış olan kutsal mezar kilisesi’dir.(Merkadi İsa) [1]
Bu kilise MS:lV. Yüzyılda Bizans İmparatoru Konstantin’in annesi Azize Helena Golgatha’yı (Hz. İsa’nın çarmıha gerildikten sonra, göğe çıkmadan önce içine konulduğu rivayet edilen kilise (mezar) meydana çıkarmak ve passion’un kalıntılarını) bulmak için Filistin’e giti. Burada Kutsal Mezar Kilisesini 335 yılıda yapıltır. Bu kutsal kilise, yüzyıllarca hristiyanların buraya gelmesine vesile olmuştur. Bir anlamda hristiyanlar burayı ziyaret ederek hacı olmaktadırlar.
Bu olaydan hemen sonra bölgede ikiyüz kadar manastır ve darulaceze yapıldı. Daha sonra İmparatoriçe Helena, buraya yerleşti. Kutsal emanetleri topladı ve Aziz Lucas tarafından yapılan Meryem Ana tasvirini İstanbul’a göndererek kutsal emanetler geleneğini başlattı.
Sasaniler, 614 yılında Kudüs’ü alınca burayı da yıktılar. Daha sonra Rahip Modistos 636 yılında Kıyamet Kilisesini yeniden yaptırdı.
Bu kilise dünyanın en muhteşem, en güzel ve o zamana kadar en büyük ve bu gün Hristiyanlık aleminin en kutsal kilisesi olarak bilinir. Kilisenin içi altın mozaiklerle süslüdür. Kilise biri büyük, diğeri küçük olmak üzere iki kubbeden oluşur. Büyük kubbe Hz. İsa’nın mezarın üzerine yapılandır. Diğeri de “Yarım dünya” olarak bilinen küçük kubbedir. Burada Hz. İsa doğmadan önce başlayarak dünyadan ayrılışından sonuna kadar hayat safhaları tasvir edilmiştir. Kilesenin içinde ilk girişte kapın karşısındaki büyük mermer taş Hz. İsa’nın mezarının olduğu yeri simgeler. İçeride solda ise kilisenin ihtişamlı bol süslemeli, muazzam mihrabı vardır. Burada iç içe kiliseler vardır. Her hristiyan mezhebinin kendine göre ayin yaptığı salonlar yer alır. Kilisenin anahtarı Hz. Ömer zamanından günümüze kadar iki Müslüman ailenin elindedir. Bunlar Cevdet ve Nesibe ailesidir. [2]
2.Kudüs ve Hac: Hz. İsa’nın içinde doğmuş olduğu Bethlehem’deki (Beytüllahim) mağara hristiyanlarca bilinmekteydi. Hristiyanlar buraya, Zeytun dağına, Gethsemane bahçesine ve ba’su badelmevt’in vukubulduğu yere ziyarette bulunmak için seyahat etmeyi hac olarak kabul etmişlerdir. Hıristiyanlara günahlarından kefaret olarak ilk defa ne zaman hac yolculuğunun tavsiye edildiği kesin olarak bilinmemektedir. Helena’nın Kamame kilisesini yapması buraya olan ilgiyi artırdı. İlk hristiyan metinlerinde hac tavsiye edilmesine rağmen, belli bir kural ve yer belirtilmemişti. Fakat Avrupa’da artan suçlar, bunların günahlarından kefaret olarak Hac’a gönderilmesi fikrini doğurdu. Böylece uzun bir süre, bu katil ve suçlalar toplumda gözükmeyecekti. Bazen, hac bunların üzerinde iyileştirici bir etkiye de neden oluyordu.
- Cehennem Vadisi: Kudüs’le Zeytin Dağı arasında büyük bir vadidir. Bu vadiye Yahudiler Yahuşafat, Hristiyanlar Sitti Meryem, Müslümanlar Cehennem vadisi derler. Buraya cehennem vadisi denilmesinin sebebi, rivayete göre sırat köprüsü bu vadi üzerinde kurulacaktır.
- Zeytin-Zeytun- (Sion) Dağı: Bu dağa Tur Dağı ve Zeyta Dağı da denilmektedir. Mescid-i Aksa’nın tam karşısına düşen tepedir. Hristiyanlara göre Hz. İsa’nın çarmıha gerildiği yer burasıdır. Prenses Helena buraya es-Suud Kilisesi olarak bililnen meşhur büyük kiliseyi yaptırdı. Yahudilerce de burası kutsaldır. Bundan dolayı, ölülerini buraya gömerler. Onlara göre kıyamette Cennete ilk ve erken buraya gömülenler girecektir. Müslümanlarca da kutsaldır. Kur’da geçer. Hristiyanlara göre Hz. İsa, buraya çıkar havarileriyle sohbet ederdi.
- Beytül Lahim: İncil’e göre hz. İsa burada doğmuştur. Hristiyanlara göre Hz. Davut ve Süleyman’ın türbeleri de bu mağaradadır. Hz. İsa burada doğduğu için, Müslümanlarca da kutsaldır. Burada Beşik Kilisesi vardır. İmparatoriçe Helena tarafından 333 yılında Meryem kilisesi, beşik kilisesini yapmıştır. [3]
Resim: Hz. İsa’nın Dünyaya geldiği mekan. Beşik kilisesi
[1] Türklere karşı haçlı seferleri, Raşid Erer, kaktüs yayınları, 2002
[2] Mehmet Paksu, Kudüs ve Mescid-i Aksa, Nesil Yay. İst. 2000
[3] Paksu, a.g.e
