KARADENİZ OPERASYONU 1914
1.Dünya savaşı Saraybosna da Arşidük Ferdinand ve eşinin öldürülmesiyle patlamış .Olaylar çığ gibi büyüyüp Avrupayı kasıp kavururken Osmanlı devleti tarafsız bir politika izleme yolunu seçmişti .İttihat ve Terakki cemiyeti ise bu durumdan rahatsızdı .Osmanlı devletinin Rusya ya saldırması gerektiğini düşünüyordu . Harbiye nazırı Enver paşa Sadrazam Sait Halim paşayı bir türlü ikna edemiyordu . Amiral Wilhelm Souchon Marmara denizinde sürekli tatbikat yapıyor .Buranın dar olduğu ve Karadeniz e geçme konusunda Enver paşa dan yazılı emir almaya çalışıyordu . Sadrazam Sait paşa Rusya ya yapılacak bir taaruzdan korktuğu için bu izni vermemekte direniyordu .
Beklenen emir 22 ekim 1914 Enver paşa dan geldi .
“Donanma Kumandanı Amiral Suşon Paşa’ya: Donanma-i Hümayun Karadeniz’de hâkimiyet-i bahriyeyi (deniz hâkimiyetini) kazanacaktır. Bunun için Rus filosunu arayarak nerede bulursanız ilân-ı harp etmeden ona hücum ediniz. 9.8.30 (22 Ağustos 1914)”.
Alman amiral Souchon komutasındaki Osmanlı filosu 29 ekimde Rus donanmasıyla temasa geçti . Bir mayın ve 15 askeri nakliye gemisi batırıldı, bir torpidoya ağır hasar verildi. Bir kömür gemisi 3'ü subay 75 personeliyle esir alındı. Sonrasında Odessa, Sevastopol, Novorossisky ve Tedosya limanlarını bombalandı.Limanlar bombalanmadan evvel kıyılara filika yollanıp sivillerin savaştan etkilenmemesi için kıyılardan uzak durması konusunda uyarılar yapıldı . Novorossisky'de buğday silolarıyla 50 petrol deposu tahrip edildi.Demiryolu ve köprüler imha edildi . Bu gelişmeler bir dönüm noktası oldu ve 2 Kasım'da Rusya 5 Kasım'da İngiltere sırasıyla Osmanlı İmparatorluğuna karşı savaş ilan ettiler.Elçilerini İstanbul dan çektiler .Osmanlı İmparatorluğunun savaşa girmesi ile savaşta çok sayıda yeni cephe açıldı.Gelişmeler üzerine Osmanlı kabinesinde fırtına koptu .Sadrazam Sait paşa Enver paşaya sert sözlerle bağırıp çağırarak nasıl böyle bir işe kalkıştığı soruldu .Ardındanda istifa edeceğini söyledi .Enver paşa memleketi zor günler beklediğini birlik ve beraberlik içinde bulunulması yönünde bir konuşma yaparak sadrazamı yatıştırmaya çalıştı .Sadrazam Sait paşa haklıydı .Balkan savaşının yaraları henüz sarılmamıştı . Hastaneler yaralı hasta sakat askerlerle doluydu . Parasızlık yüzünden asker ve subayların maaşları ödenemiyordu . Memleketin uzak noktalarına inşası süren demiryollarının yapımı henüz bitmemişti .İşte böyle bir ortamda Osmanlı devleti savaşa girdi .
KARADENİZ OPERASYONUNA KATILAN GEMİLER VE ALDIKLARI GÖREVLER
Herkes sadece 2 Alman gemisinin Rus limanlarına saldırdıklarını söylesede bu yanlıştır .Saldırıyı gerçekleştiren Osmanlı filosunda 11 gemi vardır .Filo komutanı Amiral Wilhelm Souchon dur .Filoda olan gemiler şunlardır .
1-Yavuz Sultan Selim muharebe kruvazörü ( sancak gemisi )
2- Midilli hafif Kruvazörü
3-Hamidiye hafif kruvazörü
4- Berk-i Satvet torpido kruvazörü
5- Peyk-i Şevket torpido kruvazörü
6- Muavenet-i Milliye torpidobotu
7-Gayret-i Vataniye torpidobotu
8- Yadigar-i Millet torpidobotları
9-Samsun torpidobotu
10-Taşoz torpidobotu
11-Nilüfer mayın gemisi
Yavuz Sultan Selim kruvazörü ile Samsun ve Taşoz torpidobotları, Sivastopol(Akyar) ı bombalama görevi verildi .
Midilli kruvazörü ve Berk-i Satvet torpidosuna , Novorossisk (Soğucak) bombalama görevi verildi .
Hamidiye kuruvazörüne Feodosiya (Kefe) bombalama görevi verildi .
Muavenet-i Milliye, Gayret-i Vataniye ve Yadigar-i Millet torpidobotları Odesa (Hacıbey) bombalama görevi verildi .
Peyk-i Şevket torpido kruvazörüne Varna-Sivastopol telgraf kablosunu kesme görevi verildi .
Bu filoya takviye olarak İstanbul boğazına Rus gemileri tarafından mayın dökülmesini.
önlemek üzere Turgut Reis ve Barbaros muharebe gemileri ile Burak Reis gambotu ve iki torpidobot görevlendirildi.
Saldırı sonrası tahribat ı görüntülemek üzere bir Alman kameraman görevlendirilmiş. Operasyon sonrası filme çekilerek kayıt altına alınmıştır .7 Dakikalık film oldukça önemli görüntüler içerir.Film kare kare restore edilmiş. Alman Deutsches Filminstitut arşivinde bulunmaktadır. Filmden bazı önemli kareleri makaleye ekliyorum .
