İSLAM VE ADALET
Kuran-ı Kerim, Allah’ın insanlara yol gösterici olarak indirdiği bir kitaptır. Biz, bu kitapla Müslüman olduk. Kuran, insanlara güzel ahlâkı emreder. Bu ahlâkın temelinde ise, sevgi vardır, şefkat vardır, hoşgörü, adalet ve merhamet vardır, tevazu, saygı, güvenirlilik, fedakârlık, barış ve huzur ve mutluluk vardır. Kuran, Allah’ın sonsuz merhamet ve şefkatinin yeryüzünde tecelli ettiği huzur ve barış dolu bir hayatı insanlara sunmak için indirilmiştir.
Allah, yarattığı ve eşrefi mahlûkat olarak nitelendirdiği kulları için Kuran’ı Kerim’de nasıl davranması gerektiğini bildirmiştir. Bu konulardan başında da inananların adil olmaları ve adaletli davranmaları gelir. Adalet, her şeyi layık olduğu gibi değerlendirmek, doğru hüküm vermek, haksızlıktan sakınmaktır. Adalet, her hangi bir olay/durum karşısında bir karar vermek gerektiğinde her iki tarafın da hakkını korumaktır. Ön yargısız düşünmektir, tarafsız olmaktır, hakkaniyettir, dürüstlüktür. Adaletin zıddı haksızlıktır, zulümdür.
Allah, bizlere; insanlar arasında hiçbir ayrım yapmadan hükmetmeyi, insanların hakkını korumayı, zulme asla rıza göstermemeyi, zalime karşı mazlumdan yana tavır almayı, ihtiyaç içinde olanlara yardım eli uzatmayı emreder. Allah, Kuran-ı Kerim vasıtası ile biz insanlara adaletli olmayı emreder.
Hz. Adem’den Hz.Muhammed(sav)’e kadar bütün peygamberler, hak ve adaleti insanlara tebliğ etmek için gönderilmişlerdir. Gelin isterseniz son dinin son kitabı Kuran-ı Kerim’in adaletle ilgili ayetlerinden birkaçını birlikte okuyalım ve düşünelim:
- Allah size, mutlaka emanetleri ehli olanlara vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder. Allah size ne kadar güzel öğütler veriyor! Şüphesiz Allah her şeyi işitici, her şeyi görücüdür.(Nisâ: 58. Ayet)
- Ey iman edenler! Adaleti titizlikle ayakta tutan, kendiniz, ana-babanız ve akrabanız aleyhinde de olsa Allah için şahitlik eden kimseler olun. (Haklarında şahitlik ettikleriniz) zengin olsunlar, fakir olsunlar Allah onlara (sizden) daha yakındır. Hislerinize uyup adaletten sapmayın, (şahitliği) eğer, büker (doğru şahitlik etmez), yahut şâhidlik etmekten kaçınırsanız (biliniz ki) Allah yaptıklarınızdan haberdardır.(Nisâ: 135. Ayet)
- Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan, adaletle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluluğa duyduğunuz kin, sizi âdil davranmamaya itmesin. Adaletli olun; bu, Allah korkusuna daha çok yakışan (bir davranış) tır. Allah'a isyandan sakının. Allah yaptıklarınızı hakkıyle bilmektedir.(Mâide: 8. Ayet)
- Hep yalana kulak verir, durmadan haram yerler. Sana gelirlerse, ister aralarında hüküm ver, ister onlardan yüz çevir. Eğer onlardan yüz çevirirsen sana hiçbir zarar veremezler. Ve eğer hüküm verirsen, aralarında adaletle hükmet. Allah âdil olanları sever.(Mâide: 42. Ayet)
- Muhakkak ki Allah, adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder, çirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor.(Nahl: 90. Ayet)
- Biz, kıyamet günü için adalet terazileri kurarız. Artık kimseye, hiçbir şekilde haksızlık edilmez. (Yapılan iş,) bir hardal tanesi kadar dahi olsa, onu (adalet terazisine) getiririz. Hesap gören olarak biz (herkese) yeteriz.(Enbiyâ: 47. Ayet)
- Demek, ‘iş başına gelip yönetimi ele alırsanız’ hemen yeryüzünde fesad (bozgunculuk) çıkaracak ve akrabalık bağlarınızı koparıp parçalayacaksınız, öyle mi? İşte bunlar; Allah onları lanetlemiş, böylece (kulaklarını) sağırlaştırmış ve basiret (göz)lerini de kör etmiştir. (Muhammed Suresi, 22-23. Ayet)
İslam dininin kitabı Kuran-ı Kerim böyle diyor. Peki, İslam Peygamberi Hz Muhammed(s.a.s) ne diyor:
- Bir saat adaletle hükmetmek, bin sene ibadet etmekten daha hayırlıdır.
- Haksızlığın karşısında susan dilsiz şeytandır.
- En faziletli cihat; zalim bir idarecinin yanında ona adaleti söylemektir.
Yazımızı “ Hazreti Ali’nin ‘devletin dini adalettir”, temel görüşünü kendisine düstur edinen Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet’in veciz bir sözü ile noktalayalım. “Aklı öldürürsen, ahlak da ölür. Akıl ve ahlak öldüğünde, millet bölünür. Kadı'yı satın aldığın gün adalet ölür. Adaleti öldürdüğün gün, devlet de ölür…
