İran, dış tehditlerin devam etmesi durumunda Birleşmiş Milletler’in nükleer denetim yapısı olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ile iş birliğini askıya alabilir. Bu açıklama, İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in danışmanı Ali Şemhani tarafından Perşembe günü yapıldı.
Şemhani’nin bu açıklaması, ABD Başkanı Donald Trump’ın, Tahran’ın nükleer bir anlaşmayı kabul etmemesi halinde askeri güç kullanma tehdidini yinelemesinin ardından geldi.
İranlı ve Amerikalı diplomatların, Tahran’ın nükleer programı hakkında görüşmelere başlamak üzere cumartesi günü Umman’ı ziyaret etmeleri bekleniyor. Trump ise, görüşmelerin bir çıkmaza girip girmediğine dair son kararı kendisinin vereceğini ve böyle bir durumda İran’ın “büyük bir tehlike” ile karşı karşıya kalacağını söyledi.
Ali Şemhani, X platformunda yaptığı açıklamada “Dış tehditlerin sürmesi ve İran’ı askeri saldırı şartları altına sokmak, IAEA denetçilerinin sınır dışı edilmesi ve iş birliğinin sona erdirilmesi gibi caydırıcı önlemleri beraberinde getirebilir” dedi.
Ayrıca, “Zenginleştirilmiş uranyumun İran içinde güvenli ve açıklanmayan yerlere taşınması da gündeme gelebilir” ifadelerini kullandı.
ABD VE İRAN ARASINDA YAPILACAK GÖRÜŞME
ABD, İran’la yapılacak görüşmelerin doğrudan olacağını savunurken İran ise görüşmelerin dolaylı ve Umman dışişleri bakanının aracılığıyla olacağını vurguluyor.
Trump, ilk başkanlık döneminde (2017-2021) ABD’yi, İran ile dünya güçleri arasında 2015’te imzalanan ve İran’ın hassas nükleer faaliyetlerini kısıtlaması karşılığında yaptırımların kaldırılmasını öngören anlaşmadan çekmişti. Ardından ABD, İran’a yönelik kapsamlı yaptırımları yeniden uygulamaya koymuştu.
IAEA’ya göre, bu tarihten sonra İran, anlaşmanın uranyum zenginleştirme sınırlarını önemli ölçüde aştı.
Batılı ülkeler, İran’ı gizli bir şekilde nükleer silah üretme kapasitesi geliştirmeye çalışmakla suçluyor. Bu iddiaya göre, İran’ın uranyumu sivil amaçlı bir nükleer enerji programı için gerekli olan seviyenin çok üzerinde zenginleştirdiği belirtiliyor.
Tahran ise nükleer programının tamamen sivil enerji üretimi amacı taşıdığını savunuyor.
