Al Jazeera'de yer alan haberde, bir dönem ABD tarafından başına 10 milyon dolar ödül konulan ve "terörist lider" olarak anılan Ahmed Hüseyin eş-Şara (eski adıyla Colani), bugün Suriye’nin geleceğini şekillendiren bir aktör haline geldiğine yer veriyor ve haber şu satırlarla devam ediyor:
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in, Şara ile iletişim kurduklarını açıklaması, uluslararası alanda bu figüre yönelik yaklaşımın köklü bir şekilde değiştiğini gösteriyor. Şara, artık Şam’da yetkisini pekiştiren bir lider olarak BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen ve diğer uluslararası temsilcileri ağırlıyor.
Esed Rejiminin Çöküşü
Esed rejimi, Suriye iç savaşının son aşamalarında büyük kayıplar yaşadı. Rejimin askeri savunma hatları çökerken, Beşar Esed Moskova’ya sığınmak zorunda kaldı. İran ve Hizbullah’ın desteğiyle ayakta tutulmaya çalışılan rejim, devrimci güçlerin hızla ilerlemesiyle çöküşe geçti. Bu durum, İran ve Hizbullah’ın bölgede yeniden pozisyon almasını kaçınılmaz hale getirdi.
Hizbullah’ın Değişen Söylemi
Hizbullah, uzun yıllar boyunca Suriye’de "tekfircilerle mücadele" ve "kutsal türbelerin korunması" söylemi üzerinden Esed rejimine destek verdi. Ancak son gelişmelerle birlikte bu söylem yerini, "Suriye halkının tercihlerine saygı" ve "ortak çıkarların korunması" temalı açıklamalara bıraktı. Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, yaptığı son açıklamalarda, yeni yönetimle iş birliğine açık olduklarını, ancak bunun Suriye’deki halkın çıkarlarına uygun şekilde gelişmesi gerektiğini ifade etti.
İran’ın Kayıpları ve Yeni Stratejisi
İran, Esed rejimini desteklemek için büyük askeri ve ekonomik kaynaklar harcadı. Ancak rejimin düşmesiyle birlikte, İran bu yatırımları kaybetmekle kalmadı, aynı zamanda Suriye’deki tüm askeri unsurlarını geri çekmek zorunda kaldı. İran lideri Ayetullah Ali Hamaney, bu gelişmeler üzerine yaptığı açıklamalarda, İran’ın Suriye’deki çıkarlarını korumak için yeni stratejiler geliştireceğini belirtti. Hamaney ayrıca, Esed rejimini desteklemelerinin sebebini İsrail karşıtı direnişe katkı sağlama olarak adlandırdı.
Yeni Suriye’ye Yönelik Beklentiler
Ahmed Hüseyin eş-Şara liderliğindeki yeni Suriye yönetimi, uluslararası toplumla uzlaşmacı bir çizgi izlemeye odaklanmış durumda. Şara’nın, Suriye halkının savaşlardan yorgun düştüğünü ve yeniden inşa sürecine odaklanılması gerektiğini vurgulayan açıklamaları, bu yaklaşımın en somut göstergesi. Ancak İsrail’in Suriye’deki saldırgan tutumu, yeni yönetimin bu konudaki pozisyonunu zorlaştırabilir.
İran ve Hizbullah’ın Suriye’ye yönelik değişen söylemi, bölgedeki güç dengelerinin köklü bir şekilde değiştiğini gösteriyor. Yeni Suriye yönetimiyle iş birliği ihtimali, bu aktörlerin çıkarlarını koruma çabalarının bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Ancak bu süreçte bölgedeki diğer dinamikler ve uluslararası baskılar, ilişkilerin geleceğini belirleyecek. İran'ın ise bu şekillenmede bölge politikası değiştirmesinin ardından Suriye'de var olan enerji kaynakları ve yatırımlarını tamamen kaybetmekten çekinme düşüncesi ön plana çıkıyor.