Konuya, içkinlik ve aşkınlık başlığı ile bakmak, yaklaşmak ve ele almakta mümkün. Meselenin omurgasını bu kavramlar arasında ki akışkanlık, içiçelik,anlamsal bütünlük ve hatta gereklilik toplamı üzerinden bakmaktır aslolan.
İnsan olmak, kalmak ve bu iddianın sağlam zeminini kaybetmemenin öncül ve tek koşulu, işte bu anlamsal içiçelik ve gereklilik oluşturmaktadır. Burada ki bağımlılığın ve halkalardan herhangi birisinin eksiltilmesi, ciddiye alınmaması ya da akamete uğratılması, sistemin hepten ve tamamen yıkılması anlamını taşımaktadır.
Gelelim meramımızı sadeleştirme safhasına.
İnsan, iddialı bir varlık olması hasebiyle iddia sahibidir. Bu iddia ontolojik bir iddia olup itiraz ve reddi de mümkün değildir. Evrenin en etkin, yetkin ve dengenin başat aktörü olması ve bütün bu kozmolojinin epistomolojik, teolojik,biyolojik ve etik anlamda da yine başat sorumlusudur.
İnsanın kendisiyle, diğer insanlar ile ve bütün kozmoloji ile olan ilişkisini de yine yukarıda maddelediğimiz ve prensip olarak izahını yaptığımız sistem belirlemekte ve uyumda gösterilen samimiyet, ciddiyet ve kararlılıkta sınıf geçme puanını belirgin kılmaktadır.
Meseleye ister teolojik bağlamda bakın ister insani bilinç ve sorumluluk bağlamın da bakın, fırti düzene müdahil olunmamış insan ve aklı ile teoloji ortalama aynı sonucu doğuracaktır.
Ana ve altın prensip, baki olan çalışma prensibine ( Sünnetullah ) halel getirecek söz, fiil ve çalışma içerisinde olmamak, olanlara şu ya da bu şekilde katkı vermemek ve samimiyetin kalitesine bağlı olarak karşı çıkmaktır.
İşte tam bu anlamda inancınızın içeriği kadar samimiyet, kararlılık, içtenlik ve aşkınlık ilişkisi, kendisine hatırı sayılır bir alan açmakta ve açılan alan da oluşacak her dokunuş çağlar ötesi bir menba kaynağına dçnüşmektedir.
Şayet ne ve kim olduğunuzu, varlıksal gerçekliğinizi anlamlı bir içkinlik ile kaynaştırmış ve sonra ki sürecin değeri ve önemine dair kanıksamışlık boyutuna doğru evrilmiş bir kişilik ve karakteri oluşturabilmişseniz, salt kendiniz ve çağdaşlarınız ile değil gelecek ile de anlamlı ilişkiyi kurabilmişsiniz demektir.
İnsan olmaktan ve kalıcağınıza dair yaptığınız deklerasyon İşte bu çalışma prensibi yani içkinlik ve aşkınlık ilişkinizde ki ahenk, karakteristik kalitenizin de belirleyicisi olmaktadır. Dolayısıyla nasıl ve ne tür bir inanç ilişkisi içerisinde olduğunuz da kendisine tam bu nokta da yaşanılabilir hissiyatı, güveni ve saygınlığı elde etmektedir.
Şayet iddianız ile karakteristlik bir ayrışma içerisine düştüğünüz ve kendi putunuzu, ideallerinizi yemeye başladığınız ve derin ayrışmaları doğurduğunuz an hem teololij ve hem de vicdani protestoların, itiş kakışların istilası altında paroyanak dışa vurumlar kaderiniz olmaya dönüşmektedir.
Hülasa iddialar ile içkinlik ve aşkınlık ilişkiniz insan olma ve kalma iddianızın da sahici, kuşku götürmez, tüm çıplaklık ve defolarınızı açık eden kozmik ama bir o kadar ilahi bir yasadır.
kaçış imkansız...