FİLİSTİNLİLERİN KARŞILAŞTIĞI MANZARA
Bu hafta Gazze'deki evlerine dönen yerinden edilmiş Filistinliler, 15 aylık çatışmanın ardından harabeye dönmüş bir şehirle karşılaştılar. Birçoğu, yıkıntılar arasında barınacak yer ararken ve kaotik geri dönüş yürüyüşünde kaybettikleri akrabalarını bulmaya çalışıyordu.
Gazze, savaş öncesinde canlı ve hareketli bir kentsel merkezken şimdi İsrail bombardımanlarıyla yok olmuş binalar, moloz yığınları ve parçalanmış betonlarla dolu bir yer haline gelmiş durumda.
Geri dönenlerin birçoğu, savaşın odak noktası değiştikçe aylar boyunca sürekli yer değiştirdikten sonra sahip oldukları kişisel eşyalarını taşıyarak dönüyor. Kuzeydeki sahil yolu boyunca yaklaşık 20 kilometre (12 mil) veya daha fazla yürüyerek geri döndüler.
HAMAS'TAN AÇIKLAMALAR
Pazartesi günü itibarıyla Gazze'nin Hamas yönetimi, savaş sırasında kuzeyden yerinden edilenlerin yaklaşık yarısını oluşturan 300.000'den fazla kişinin güneyden Gazze Şehri ve bölgenin kuzeyine geçtiğini açıkladı. Gazze'ye ulaşanlar barınacak bir yer ararken on binlerce kişi hala kuzeye doğru hareket ediyor. Bu sırada arabulucular, gelecek hafta başlayacak olan ateşkes görüşmelerinin ikinci aşaması için ön hazırlıklara başladı.
Hamas, perşembe günü üç İsrailli rehineyi daha serbest bırakmayı, cumartesi günü ise üç rehinenin daha teslim edilmesini planlıyor. Bu serbest bırakmalar, İsrail hapishanelerinden çok sayıda Filistinli mahkûmun salıverilmesi karşılığında gerçekleşiyor. Mahkûmların bazıları sürgüne gönderilecek.
ATEŞKESLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR
Kahire'de Hamas'ın liderlik konseyi başkanı Mohammad Darwish'in liderlik ettiği bir ekip, Mısırlı arabulucularla görüşmeler yapmak ve üçüncü ülkelere kabul edilmek üzere gelen 70 Filistinli mahkûmu karşılamak için bulundu. Hamas ve diğer kaynaklara göre bu ülkeler arasında Katar, Türkiye ve Cezayir yer alıyor.
Bu ay Mısır ve Katar arabuluculuğunda ABD'nin desteğiyle varılan ateşkes anlaşması kapsamında, altı hafta boyunca 33 rehinenin serbest bırakılması ve karşılığında yüzlerce Filistinli mahkûmun serbest bırakılması kararlaştırıldı. Şu ana kadar yedi rehine ve 290 mahkûm takas edildi.
ATEŞKESİN İKİNCİ AŞAMASI
Ateşkesin ikinci aşaması, 60'tan fazla rehinenin durumunu, askeri yaşta olan erkekleri ve İsrail güçlerinin Gazze'den tamamen çekilmesini ele alacak. Bu aşamanın gelecek Salı günü başlaması bekleniyor.
Eğer bu süreç başarılı olursa, savaş tamamen sona erebilir. Çatışma, Hamas liderliğindeki ve İsrail’in güneyinde 1.200 kişinin ölümüyle sonuçlanan saldırı ile başladı. Saldırıda 250'den fazla kişi rehin alındı.
Bu süreç, Filistin sağlık yetkililerine göre yaklaşık 47.000 Filistinlinin hayatını kaybetmesine neden olan İsrail’in saldırılarında büyük ölçüde yıkılmış olan Gazze’nin yeniden inşası için görüşmelerin yolunu açabilir.
İSRAİL'DEKİ AŞIRI SAĞCILAR
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, hükümetindeki bazı sertlik yanlılarının baskısıyla karşı karşıya. Bu kesimler, Hamas’ın Gazze’de hâlâ iktidarda kalmasını sağlayan anlaşmadan memnun olmayarak ikinci aşamaya geçmek yerine savaşın yeniden başlatılarak “tam zafer” elde edilmesi gerektiğini savunuyor.
Ancak Hamas’ın üst düzey yetkililerinden Sami Ebu Zuhri, görüşmelerin devam edeceğine inandıklarını belirtti.
“Belirtilen zamanda ikinci aşama için müzakerelere başlamaya hazırız ve Netanyahu’nun başka seçeneği olmadığından eminim” dedi.
Ateşkesin tam olarak uygulanmasından sonra ne olacağı ise belirsizliğini koruyor. İsrail, Hamas’ın Gazze’de iktidarda kalmasına izin verilmeyeceğini defalarca açıklamış durumda. ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’deki Filistinlilerin Mısır veya Ürdün’e götürülmesi çağrısı ise bölgede ve Filistinli yetkililer ile halk tarafından kesin bir şekilde reddedildi ve durumu daha da karmaşık hale getirdi.
