Türk Ticaret Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklikler Öngören 7511 Sayılı Yasa, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanmıştır. Bu yasa, fahiş fiyat ve stokçuluk gibi ekonomik suçlara yönelik cezaların artırılması, şirket sermayelerinin yükseltilmesi ve ürün ihtisas borsalarına ilişkin düzenlemeler içermektedir. Bu düzenlemelerin amacı, ekonomik dengeyi korumak ve piyasada adil bir rekabet ortamı sağlamaktır.
FAHİŞ FİYATA CEZALARDA ARTIŞ
Yasanın bir parçası olarak perakende ticaretin düzenlenmesine ilişkin kanunda yapılan değişiklikle, bir mal veya hizmetin satış fiyatında üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler kaynaklı fahiş artış yapıldığında, her bir ihlal için 100 bin TL'den 1 milyon TL'ye kadar idari para cezası uygulanması öngörülmektedir. Ayrıca, bu işletmelerin piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu, tüketicinin mallara erişimini engelleyici faaliyetlerinde her bir ihlal için 1 milyon TL'den 12 milyon TL'ye kadar ceza verilebilecektir. Bu düzenleme, tüketicilerin korunması ve adil bir ticaret ortamının sağlanması amacıyla yapılmıştır.
Ticaret Bakanlığı, bir takvim yılı içerisinde bu hükme en az 3 defa aykırı hareket ederek idari para cezasına maruz kalan üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerin iş yerlerini 6 güne kadar kapatma yetkisine sahiptir. Bu düzenleme, piyasadaki düzeni sağlamak ve tüketicilerin haklarını korumak amacıyla yapılmıştır.
ŞİRKETLERE SERMAYE ARTIRIMI
Yasa kapsamında, sermaye yeterliliği en az sermaye tutarının altında kalan Anonim Şirketler (AŞ) ve limited şirketlerin, 31 Aralık 2026 tarihine kadar yeni sermaye düzenlemesine uyum sağlamaları gerekmektedir. Bu uyumu sağlamayan şirketler, infisah etmiş sayılacak ve kanunda belirtilen tasfiye sürecini başlatarak ticaret sicili kaydının terkinini gerçekleştireceklerdir. Ticaret Bakanlığı, bu süreyi birer yıl olarak en fazla iki kez uzatabilme yetkisine sahiptir. Bu düzenleme, şirketlerin sermaye yapılarını güçlendirmeyi ve işleyişlerini sağlamlaştırmayı amaçlamaktadır.
Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş ve çıkarılmış sermayesi en az 250 bin TL olan halka açık olmayan Anonim Şirketler (AŞ'ler), başlangıç sermayeleri ile çıkarılmış sermayelerini 500 bin TL'ye yükseltmezlerse, bu sistemden ayrılmış kabul edileceklerdir. Bu düzenleme, şirketlerin sermaye yapılarını güçlendirmeyi ve rekabet edebilirliklerini artırmayı amaçlamaktadır.
ÜRÜN İHTİSAS BORSALARINDA DEĞİŞİKLİK
Yasaya göre, ürün ihtisas borsasının veya ürün ihtisas borsası tarafından takas merkezi olarak yetkilendirilen kuruluşun takas işlemlerindeki mali sorumluluğu, belirleyecekleri limitler dahilinde olacak ve bu sorumluluk, alınacak teminatlar ve garanti fonu varlıklarıyla sınırlı tutulacaktır. Bu düzenleme, piyasada finansal risklerin kontrol altında tutulmasını sağlamak amacıyla yapılmıştır.
Garanti fonunun kuruluşu, işletimi, kullanımı ve katılımcılarına ilişkin usul ve esaslar, Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecektir. Teminatlar ve garanti fonundaki varlıklar, tevdi amaçları dışında kullanılamayacak, üçüncü kişilere devredilemeyecek, kamu alacakları için dahi haczedilemeyecek, rehin edilemeyecek, iflas masasına dahil edilemeyecek ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamayacaktır. Bu düzenlemelerin amacı, finansal sistemin istikrarını korumak ve piyasada güveni sağlamaktır.
TÜKETİCİNİN KORUNMASINA YÖNELİK PARA CEZALAR
Yasa kapsamında, bir malın süresinde teslim veya montajını yapmayanlar hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için 2.200 TL tutarında idari para cezası uygulanacaktır. Ayrıca, mal veya hizmetin satışından kaçınanlar hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için, 2.200 TL'den az olmamak üzere satışından kaçınılan mal veya hizmetin tüm vergiler dahil toplam satış fiyatının %10'u kadar idari para cezası uygulanacaktır. Bu düzenlemeler, tüketicilerin korunması ve ticari ilişkilerde adil bir ortamın sağlanması amacıyla yapılmıştır.
Satış sonrası hizmetler kapsamında, üretici ve ithalatçılar hakkında, satış sonrası hizmet yeterlilik belgesi alınmaması durumunda 1.1 milyon TL idari para cezası uygulanacaktır. Ayrıca, hizmet yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi boyunca asgari servis istasyonu sayısını sağlamayan üretici ve ithalatçılar hakkında eksik kalan her bir servis istasyonu için 124 bin TL idari para cezası verilecektir. Yükümlülüklere aykırı hareket eden üretici, ithalatçı veya özel servis istasyonları hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem için 2.200 TL idari para cezası uygulanması öngörülmektedir. Bu düzenlemeler, tüketicilerin satın aldıkları ürünlerin satış sonrası hizmetlerinin kalitesini korumak ve güvence altına almak amacıyla yapılmıştır.