Gemilerde çalışma, 24 saat 7 gün esaslıdır. Yani faaliyet hiç aralıksız devam eder. Bayram ve tatil günlerinde ise, seyir ve liman durumuna göre durum biraz farklı olur. Bunda şirketin ve gemi kaptanının rolü çok önemlidir.
Gemilerde çalışma, 24 saat 7 gün esaslıdır. Yani faaliyet hiç aralıksız devam eder. Bayram ve tatil günlerinde ise, seyir ve liman durumuna göre durum biraz farklı olur. Bunda şirketin ve gemi kaptanının rolü çok önemlidir.
Eğer gemimiz limanda ise, limanın çalışma durumuna göre gemide de bir mesai programı uygulanır. Eğer gemi seyirde ise, gemi kaptanı mesaiyi durumun özelliklerine göre değiştirir.
Denizciler Ramazan ve Kurban Bayramlarında gemilerinin Türk limanlarına denk gelmesini çok ister. Zira evine gidemese bile, en azından eş ve dostlarını arayarak bayramını tebrik etme imkanını bulabilir. Deniz ortasında her ne kadar uydu ile telefon görüşmesi yapmak mümkünse de hem pahalı olması hem de telefonun köprüüstünde olması nedeniyle rahatça konuşamaması yüzünden pek kullanılmaz.
Bayramın ilk günü, gemi Türk limanlarında ise çalışma olmaz. Bunu fırsat bilen denizciler gerekli emniyet tedbirlerini alarak bir bayram mesaisi uygulamak imkanını bulabilirler.
Seyirde kaptanın talimatı ile yine bir bayram mesaisi uygulanır. Kaptanlık yaptığım bütün gemilerde bayramın özelliklerine göre bir program uygulamışımdır. Bayram günü şunlar yapılır:
İster limanda, ister seyirde olalım, daima bir bayramlaşma toplantısı düzenleriz. Köprü üstünde ve makine dairesinde yeterli nöbetçi bırakmak suretiyle bütün personel bu toplantıya katılır. Yabancı uyruktan olanlarda bayramlaşmaya dahildir.
Gemi kaptanı kısa bir konuşma yaptıktan sonra, aşçının hazırlamış olduğu ziyafet sofrası açılır.Ramazan Bayramında türlü türlü tatlılar ve çeşitli şekerlemeler bayramın son gününe kadar açık büfe olarak çalışanların istifadesine sunulur. Kurban Bayramında ise, bu sefer etli yemekler ağırlıktadır. İlk gün öğle ve akşam yemeklerinde muhakkak etli yemekler bulunur. Ayrıca, diğer bayramlarda olduğu gibi, çeşitli tatlı ve salatalardan oluşan açık büfe uygulaması aynen devam eder.
Açık büfeden kasıt şudur. Gemilerde yemek ve istirahat saatleri dışında yiyecek servisi yapılmaz. Büfeler ve aşçı hane temizlik vesaire sebeplerle çalışma saatlerinde kapalı tutulur. Ama açık büfe uyguladığımız zamanlarda herkes dilediğini yiyebilir ve salonlarda oturup sohbet edebilir.
Aşçılarımızın bir kısmı gerçekten çok yeteneklidir. Hemen hemen bütün bayramlarda baklava yapılmaktadır. Bazen yufkadan baklava yapıldığına da şahit oldum. Baklavanın tadına yakın bir lezzette afiyetle yemiştik.
Bayramdan önceki ilk limanda muhakkak çeşitli şekerlemeler satın alınır. Gerçi bazı şirketlerde daha bayram gelmeden günler öncesinden şeker ve çikolataların geldiği olur. Ama uzak limanlarda isek bunu kendimiz gemi kasasından harcama yapmak suretiyle tedarik ederiz.
Yeri gelmişken, bir de gemi kasasından ve gemi kantininden bahsedeyim. Her kaptanın gerekli olduğunda harcama yapmak üzere bir kasası olur. Mesela bayramlarda yapılan alış verişler için, gerekli faturalar muhafaza edilmek şartı ile, harcamalar yapılır. Bunlar aylık olarak veya kaptanın gemi devir teslimlerinde toplu olarak ibraz edilir ve kasa hesabı şirkete gönderilir.
Gemi kantini ise, her gemide olmamakla birlikte, Türk gemilerinin neredeyse tamamında bulunur. Buradan, başta sigara olmak üzere, gemi personeline meşrubat satışları olur. Satış miktarları her ay sonunda gemicinin maaşından kesilmek şartı ile şirkete bildirilir.
Gemide bayramlar, her ne kadar yukarıda yaptığımız faaliyetler olsa da, hep buruk geçer. Zaten kaptanın amacı, aşçı ve ikinci kaptanı zorlayarak bu burukluğu mümkün olduğu kadar hafifletmeye yöneliktir. Görev yaptığım gemilerde buna bir parça muvaffak olduğumu düşünüyorum. Zira okumuş olduğum Risale-i Nur'ların da yardımı ile dünyanın bir misafirhane olduğunu, aynen bu çalıştığımız gemide olduğumuz gibi, dünya gezegeninde bir yolculuk yaptığımızı anlatmaya çalışırım. Bayramlarda sevdiklerimizden uzakta olsak bile, bir gün mutlaka, başta Peygamberimiz (a.s.m.) olmak üzere, gerçek sevgililer ile haşirde buluşacağımızı ifade eder, o güne hazır olmamız gerektiğini anlatmaya çalışırım.
Geminin stresli ve yoğun çalışma ortamından birkaç günlüğüne de olsa uzak tutmak için birçok tedbir almak gereklidir. Bir yandan mesai veya seyir devam ederken, bunu yapmak zor olsa da yine de mümkündür. Yeter ki bayramların anlamını idrak etmiş olalım. Hoşgörü ve kardeşlik duygularına muhtaç olduğumuz şu günlerde, Rabbimizden bütün Âlem-i İslam'da birbirimize karşı sevgi ve muhabbeti arttırmasını niyaz ediyorum.
Bu vesile ile bütün kardeşlerimizin bayramını tebrik eder, imanla yoğrulmuş bir hayat geçirmelerini temenni ederim…
