5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında emeklilik işlemleri ve vefat eden sigortalıların hak sahiplerine bağlanacak aylıklar SGK tarafından belirleniyor. Kanun, belirli koşulların sağlanması halinde bir kişinin birden fazla emekli maaşı almasına imkan tanıyor.
SGK uygulamalarına göre farklı isimlerle çeşitli emekli aylıkları ve gelirler bağlanabiliyor. Bir kişi, kendi sigortalılığı sebebiyle emekli aylığı alırken aynı zamanda eşinden, çocuklarından ya da anne-babasından kaynaklı olarak da gelir elde edebiliyor. Türkiye Gazetesi'ndeki köşe yazısında konuya değinen İsa Karakaş detayları paylaştı.
DUL EŞİN BİRDEN FAZLA MAAŞ ALMASI
Sigortalı bir kişi, hem malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığına hem de vefat eden eşinden dolayı ölüm aylığına hak kazanabiliyor. Örneğin, 12.500 TL yaşlılık aylığı alan bir kişinin eşi vefat ettiğinde, eşinden 7.500 TL ölüm aylığı almaya hak kazanırsa, toplamda 20.000 TL aylık alabiliyor.
Resmi nikahlı olarak birden fazla evlilik yapmış dul kişiler, önceki eşlerinden ölüm aylığı alabilmek için en yüksek olan maaşı tercih edebiliyor. Ayrıca hem eşinden hem de anne-babasından ölüm aylığı almaya hak kazanan kişiler, kendileri için en avantajlı maaşı seçebiliyor.
KENDİ ÇALIŞMALARINDAN KAYNAKLI BİRDEN FAZLA MAAŞ
Sigortalı bir kişi, hem malullük hem de yaşlılık aylığı almaya hak kazanmışsa, yalnızca en yüksek olan maaş bağlanıyor. Eğer bu aylıklar eşitse, yalnızca yaşlılık aylığı ödeniyor.
5510 sayılı Kanun çerçevesinde, vazife malullüğü aylığı alan bir kişi tekrar sigortalı olduğunda, hem vazife malullüğü hem de malullük aylığına hak kazanırsa yüksek olan maaş bağlanıyor. Ancak hem vazife malullüğü hem de yaşlılık aylığına hak kazanılmışsa, bu iki aylık birlikte ödeniyor.
ÇOCUKLARIN BİRDEN FAZLA MAAŞ ALMASI
Anne ve babasından ayrı ayrı ölüm aylığına hak kazanan çocuklara, yüksek olan maaşın tamamı, düşük olan maaşın ise yarısı ödeniyor.
Örneğin, annesinden 5.000 TL, babasından 10.000 TL ölüm aylığına hak kazanan bir çocuğa, babadan tam aylık (10.000 TL), anneden ise yarım aylık (2.500 TL) bağlanıyor. Bu durumda toplam 12.500 TL maaş alabiliyor.
İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle vefat eden anne ve babadan gelir hakkı doğarsa, yüksek olan gelirin tamamı, düşük olanın ise yarısı çocuğa ödeniyor.
ANNE VE BABANIN BİRDEN FAZLA MAAŞ ALMASI
Birden fazla çocuğundan ölüm aylığına hak kazanan anne veya babaya, en fazla ödeme sağlayan iki dosyadan yüksek olan aylık tam, düşük olan ise yarım olarak ödeniyor.
İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle birden fazla çocuğundan gelir hakkı bulunan anne ve babalara da benzer şekilde, yüksek olan gelirin tamamı, düşük olanın yarısı bağlanıyor.
SGK mevzuatına göre, belirli şartları sağlayan kişiler birden fazla kaynaktan emekli maaşı alabiliyor. Ancak her durum özel kriterlere göre değerlendirilerek, hak sahipleri için en avantajlı seçenekler sunuluyor.