Dünyanın en büyük ticari uçak firmalarından Boeing’e gövde parçaları üreten Kansas’taki Spirit AeroSystems isimli fabrikanın eski yetkilisi, Santiago Paredes, Boeing’e gönderilmek üzere kargoya verilmiş bazı parçalarda "200 kusur" tespit ettiği zamanlar olduğunu savundu.
Fabrikada kalite kontrol uzmanı olarak görevli olan Santiago Paredes, üretimle ilgili endişeleri gidermek için inceleme yapmak istediğinde kendisine “şov bozan” lakabı takıldığını söyledi.
EKSİK VE YAMULMUŞ PARÇALAR
Boeing’in en büyük tedarikçisi olan firmanın yetkilisi BBC’ye yaptığı açıklamada “Onun iddialarına şiddetle karşı çıkıyoruz” dedi. Parades fabrikadaki sıkıntıları orada çalıştığı 2010 - 2022 yılları arasında tespit ettiğini savundu. Kalite sorumlusu, Boeing’e gönderilme aşamasına gelmiş gövde parçalarında sıklıkla “50 ile bazı durumlarda 200” kusur bulduğunu iddia etti. Paredes, tespit ettiği kusurlar arasında “eksik bağlantı parçası ve yamulmuş parça” gibi örnekler saydı. Boeing iddialar için açıklama yapmadı.
KARGO UÇAĞI İSTANBUL'DA GÖVDE ÜSTÜ İNDİ
Ocak ayında Boeing 737 Max tipi bir uçağın kalkıştan kısa bir süre sonra kapısı yerinden fırlamıştı. Alaska Havayolları'nın uçuşunda kalkıştan kısa süre sonra kapı tıkacı olarak bilinen ve kullanılmayan bir acil çıkışı kapatan panel aniden patlamıştı.
ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu'nun ilk bulgularına göre, uçağın kapısını gövdeye kilitlemek için kullanılan dört ana cıvata eksikti. Mart ayında sonuçları açıklanan bir başka incelemede Boeing ve tedarikçisi Spirit AeroSystems'in 737 Max imalat süreçlerinde "üretim kalite kontrol gerekliliklerine uymadığı birçok örnek" tespit edildiği bildirilmişti.
Son olarak da Paris-İstanbul seferini yapan Fedex Havayollarına ait Boeing 763 tipi bir kargo uçağı, dün iniş takımlarında arıza meydana gelince, İstanbul Havalimanı'nda gövde üzerine iniş yaptı.
'SADECE KOTAYI DOLDURMAYA ODAKLANMIŞLARDI'
BBC’ye konuşan kalite uzmanı Parades, incelemelerinde daha az titiz olması konusunda baskıya uğradığını da söyledi:
"Sadece ürünün gönderilmesini istiyorlardı. Kusurlu gövde parçası gönderiyor olmanın sonuçlarına bakmıyorlardı. Sadece kotayı doldurmaya, takvime göre gönderim yapmaya odaklanmışlardı. Rakamlar iyi görünüyorsa, gövde parçalarının durumu önemli değildi.”
Parades’in dile getirdiği iddiaların birçoğu, hissedarlar tarafından şirkete açılan davada yer alıyor. Ancak mahkeme kayıtlarında “Eski Çalışan 1” olarak yer alan uzman, ilk kez kamuoyu önünde konuştu. Spirit AeroSystems 737 Max uçaklarında kullanılan tüm gövde parçalarının üreticisi konumunda bulunuyor.
TASARIM HATASI NEDENİYLE 2 KEZ DÜŞMÜŞTÜ
Şirket yılın ilk üç ayında 617 milyon dolar kayıp yaşadı. Boeing şirkete mali destek sağlamayı kabul etti. Amerikan havacılık devi Boeing, üst düzey yönetiminde önemli görev değişiklikleri olacağını duyurmuştu. Şirketin CEO'su Dave Calhoun 2024 sonunda görevinden ayrılma niyetini beyan etti. Şirketin Airbus 320’ye rakip olarak piyasaya sürdüğü 737 Max 8’ler kullanıma girdikten kısa süre sonra tasarım hatası nedeniyle 2018 ve 19 yıllarında iki defa düşmüş, 346 kişinin ölümüne yol açmıştı.