Bitcoin, merkeziyetsiz ve sansüre dayanıklı bir dijital para birimi olarak tanımlansa da, ağının teknik altyapısı büyük ölçüde belirli internet sistemlerine bağlıdır. Peki, Bitcoin’in temel taşları olan düğümler (node’lar) gerçekten internetin neresinde bulunuyor? İşlemleri doğrulayan ve ağı ayakta tutan bu sistemler hangi altyapılar üzerinden çalışıyor? Yeni araştırmalar, Bitcoin düğümlerinin büyük çoğunluğunun anonimlik odaklı Tor ağı üzerinden işlediğini ve belirli bağımsız sistemlere (ASN) bağımlı olduğunu gösteriyor.
Bitcoin’in Temelini Oluşturan Düğümler (Node’lar) Nedir?
Bitcoin ağı, merkezi bir otoriteye bağlı olmadan çalışmasını sağlayan özel bilgisayarlardan oluşur. Bu bilgisayarlara "düğüm" (node) adı verilir ve aşağıdaki görevleri üstlenirler:
İşlemleri doğrulamak: Bitcoin gönderildiğinde, düğümler bu işlemin ağ kurallarına uygun olup olmadığını kontrol eder.
Blok zincirini saklamak: Düğümler, Bitcoin’in tüm işlem geçmişinin bir kopyasını tutar. Bu kayıt, merkezi bir sunucuda değil, dünya çapında binlerce düğümde saklanan değiştirilemez bir dijital defterdir.
Ağ içi bilgi paylaşımı: Yeni işlemler veya bloklar eklendiğinde, düğümler bunları tüm ağa yayarak herkesin güncel olmasını sağlar.
Bu düğümler, Bitcoin’in merkeziyetsiz doğasının temel taşlarıdır. Ancak, teknik altyapıları merkezi internet servis sağlayıcılarına bağlıysa, Bitcoin gerçekten merkeziyetsiz olabilir mi?
Bitcoin Düğümleri İnternette Nerede?
Bitcoin düğümlerinin internet üzerindeki dağılımını anlamak için NeoHedge adlı analiz platformu bir araştırma gerçekleştirdi. Araştırma, Bitcoin node’larının Bağımsız Sistemler (ASN - Autonomous System Numbers) üzerinden nasıl dağıldığını gösteriyor.
Bağımsız Sistemler (ASN), internet trafiğini yöneten büyük ağlardır. Bunlar genellikle internet servis sağlayıcıları (ISP), bulut bilişim şirketleri ve özel ağ hizmetleri tarafından işletilir. Bitcoin düğümleri de bu ağlar üzerinden çalışır.
NeoHedge’in analizine göre, Bitcoin node’larının en fazla bulunduğu sistemler şu şekilde sıralanıyor:
1. Tor Ağı (%64,03) – Bitcoin’in Anonim Kalma Çabası
Bitcoin düğümlerinin büyük bir çoğunluğu (%64,03) Tor ağı üzerinden çalışıyor. Tor, internet üzerinde anonimlik sağlayan bir ağ olarak bilinir. Bitcoin düğümlerinin büyük bir kısmının burada çalışması, kullanıcıların kimliklerini gizli tutmak istemesiyle açıklanabilir. Bunun başlıca nedenleri şunlar olabilir:
Kişisel gizliliğin korunması
Devlet veya kurumsal gözetimden kaçınma
Bitcoin’in yasaklandığı veya sıkı düzenlemelere tabi olduğu ülkelerde faaliyet gösterebilme
Bitcoin, anonimlik odaklı bir sistem olmasa da, düğüm operatörleri güvenlik ve özgürlük endişeleri nedeniyle Tor ağını tercih ediyor.
2. Ticari Altyapılar – Bitcoin Hâlâ Büyük Şirketlere Bağımlı mı?
Bitcoin’in merkeziyetsiz olduğu söylense de, düğümlerinin büyük bir kısmı ticari internet altyapılarında çalışıyor. İşte düğümleri barındıran en büyük internet sağlayıcıları:
Hetzner Online GmbH – %4,22
OVH SAS – %2,02
Google Cloud Platform – %1,93
Amazon AWS – %1,68
Comcast – %1,40
Bu şirketler, web ve sunucu barındırma, bulut bilişim ve internet erişimi gibi hizmetler sağlıyor. Bu durum, Bitcoin düğümlerinin aslında tamamen bağımsız olmadığına ve ticari altyapılara belli ölçüde bağımlı olduğuna işaret ediyor.
3. Bağımsız Küçük Ağlar (%21,29) – Gerçek Merkeziyetsizlik?
Bitcoin düğümlerinin yaklaşık dörtte biri (%21,29) küçük ölçekli veya anonim sistemler üzerinden çalışıyor. Bu kategoriye şu tür sistemler giriyor:
Küçük ölçekli barındırma hizmetleri
Özel ağlar
Tanımlanması zor veya bağımsız çalışan düğümler
Bu dağılım, Bitcoin’in sadece büyük şirketler tarafından barındırılmadığını, aynı zamanda daha küçük ve merkezi olmayan ağlarda da çalıştığını gösteriyor.
Bitcoin Gerçekten Merkeziyetsiz mi?
Bu analiz, Bitcoin’in tamamen merkeziyetsiz olmadığını ve teknik altyapısının belirli sistemlere bağımlı olduğunu gösteriyor. Bitcoin düğümlerinin %85’inin anonim veya özel ağlar üzerinden çalışması, operatörlerin sansür veya düzenlemelerden kaçınmaya çalıştığını ortaya koyuyor.
Bitcoin düğümlerinin ASN bazında dağılımını anlamak şu açılardan kritik:
Merkeziyetsizlik Riski: Eğer düğümler çok az sayıda büyük sistemde yoğunlaşırsa, Bitcoin ağı merkeziyetsizliğini kaybedebilir ve sansüre açık hale gelebilir.
Ağ Dayanıklılığı: Farklı altyapılarda çalışan düğümler, Bitcoin’in saldırılara ve kapanmalara karşı daha dirençli olmasını sağlar.
Anonimlik: Düğümlerin büyük bir kısmının Tor ağı üzerinde çalışması, Bitcoin’in finansal gizlilik aracı olarak görülmeye devam ettiğini gösteriyor.
Bitcoin Özgürlüğü Koruyor mu?
Bitcoin işlemlerinin büyük çoğunluğu yasal olsa da, düğüm operatörlerinin anonim kalmak için özel ağları ve Tor’u tercih etmesi, devletlerin Bitcoin üzerindeki kontrolünü artırmaya yönelik baskılarının sonuçları arasında değerlendirilebilir.
Bitcoin’in teknik altyapısına dair bu yeni bulgular, merkeziyetsizlik iddiasını sorgulamaya açarken, aynı zamanda finansal özgürlüğün hâlâ Bitcoin’in temelinde olduğunu gösteriyor. Tor ve diğer anonim ağlar üzerindeki büyük düğüm yoğunluğu, Bitcoin’in özgürlükçü ruhunu koruma çabasının bir yansıması olarak görülebilir.
Ancak, Bitcoin’in merkezi olmayan bir sistem olarak kalabilmesi için düğümlerin daha geniş bir ağda yayılması ve büyük teknoloji şirketlerine olan bağımlılığın azaltılması gerekiyor. Aksi takdirde, Bitcoin’in sansüre dayanıklı bir finansal sistem olarak varlığını sürdürmesi zorlaşabilir.