Bektaşiliğin merkezi Hacıbektaş ilçesidir. Tarikatın kurucusu ve piri Hacı Bektaş Velî'nin hem türbesi, hem de tekke merkezi burada bulunmaktadır. Türbenin bitişiğinde bulunan tekke aynı zamanda "Pir Evi" olarak da adlandırılır.

BEKTAŞÎLİKTE TEKKE VEYA DERGÂH

Bektaşiliğin merkezi Hacıbektaş ilçesidir. Tarikatın kurucusu ve piri Hacı Bektaş Velî'nin hem türbesi, hem de tekke merkezi burada bulunmaktadır. Türbenin bitişiğinde bulunan tekke aynı zamanda "Pir Evi" olarak da adlandırılır. Bektaşîler tekke sözü yerine "Dergah" sözünü daha çok kullanırlar. Rumelihisarı Dergahı, Üsküdar Dergahı gibi. Dergahta genellikle değişik hizmetler için muhtelif mekanlar bulunur. Mesela Hacıbektaş'taki merkez tekke (pir evi) pirin kendi odası dışında, meydan odası, buna meydan evi de derler, kiler, mutfak aşhane, konak evi, muhabbet odası gibi isimlerle anılan toplu bir hizmet alanıdır. Ayrıca, gelip giden muhip, derviş veya ziyaretçilerin konaklayacakları, yemek yiyecekleri, ibadet edebilecekleri, tekkenin daimi kalan personelinin ikamet ve hizmet edeceği yerler ile dervişlerin "çile çıkaracağı" yerler (çilehane) mevcuttur. Tekkede verilen hizmetler genellikle 12 kalemde toplanmıştır Her hizmet bir "post" şeklinde ifade edilir ve bunların bir kısmı daha önce yaşamış bektaşî büyükleri adıyla da anılır. Merkezi tekke dışında kalan tekke ve dergahlarda da bu 12 hizmetin yerine getirilmesine dikkat gösterilir. Hatta tarikata girmiş dervişler arasında bu hizmetlerin sayılması ve yapılması konusunda zaman zaman iddialar ve "ben daha iyi bilir ve yaparım" gibi, hizmette yarış niteliğinde imtihan ve sohbetler de olur.Eskiden evlerde ve bilhassa tekkelerde yaygın biçimde kullanılan posta tasavvufta gerçek anlamının yanı sıra şeyhlik makamını ifade eden bir mana da yüklenmiştir. Şeyhin oturduğu post mensup bulunduğu tarikatın pirinin makamıdır ve şeyh posta oturmakla tarikat pirini temsil eder. Post-nişin (posta oturan) tekke şeyhi, posta geçmek 'bir tekkeye şeyh olmak' anlamına gelir. Tarikatlarda post geleneği Hz. İbrahim'e kurban etmesi için gönderilen koçun postuna dayandırılır.Bektaşîlik'te Hacı Bektaş Zaviyesi'nde bulunan on iki post on iki imamı, on iki büyük peygamberi ve on iki büyük Bektaşî velisini temsil eder. Bektaşîlik'te ayrıca pîr, rehber ve mürşid postları vardır. Pîr postu Hacı Bektaş-ı Velî'yi, mürşid postu Hz. Peygamber'i, rehber postu Hz. Ali'yi ifade eder. Genel olarak bütün tarikatlarda postun şekline de sembolik anlamlar yüklenmiştir. Öne doğru çıkıntı yapan başköşe mihrap, başköşeyle birlikte diğer dört köşe beş vakit namaz, ayrıca dört köşe şeriat, tarikat, marifet ve hakikat kapılarını ifade eder. Öte yandan dinin zahirî yönüne 'post-ı şeriat', batıni ve manevî yönüne 'mağz-ı hakîkat' adı verilmiştir. 'On derviş bir posta sığar, iki padişah bir ülkeye sığmaz' atasözüyle manevî terbiye görmüş kimselerde makam ve mevki hırsının olmadığı vurgulanır. Bektaşî dergahlarındayapılan

12 hizmete ait postlar şunlardır:

  1. Baba Postu(Hacı Bektaş veli)
  2. Horasan Postu
  3. Aşçı Postu (Seyyid Ali Sultan Postu)
  4. Ekmekçi Postu (Balım Sultan Postu)
  5. Nakip Postu (Kaygusuz Sultan Postu)
  6. Atacı Postu (Kanber Ali Postu)
  7. Meydancı Postu (Kara Donlu Can Postu)
  8. Kilerci Postu (Şahkulu Hacım Sultan Postu)
  9. Kahveci Postu(Şeyh Şazelî)
  10. Kurbancı Postu(İbrahim Halil a.s.)
  11. Ayakçı Postu(Abdal Musa Sultan)
  12. Mihmandar Postu(Hızır Nebî a.s )