Anayasa değişikliği hakkında bilgi ihtiyacı
16 Nisan’da halk oylamasına sunulacak Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi her ne kadar 18 maddeden ibaret gibi görünse de Anayasa’nın yaklaşık üçte birini etkileyen köklü değişiklikler öngörüyor.
Üstelik “rejim” tartışmasına, “tek adamlık” noktasına hatta Tayyip Erdoğan meselesine indirgenerek kamufle edildiğinden, seçmenin bu kadar köklü değişiklikler getiren düzenleme hakkında tam manası ile bilgi sahibi olmamasını normal karşılamak gerek.
O yüzden “Evet” cephesi kampanyayı bu eksikliği giderme, halkı değişiklikler hakkında bilgilendirme temeline oturttu.
İyi de yaptı.
Zira kanunu bilmemek mazeret sayılmaz genel prensibi var malum.
Kendisi yapmadığı halde, parlamentonun kabul ettiği bir metnin kanunlaşmasından sonra ilkesel olarak bilgi sahibi olduğu var sayıldığına göre milletin, kendi oyu ile altına imza atacağı temel kanun olan Anayasa değişiklikleri hakkında mutlaka bilgilenmesi gerek.
Halkı bilgilendirmeye dönük bu kampanya, değişiklik teklifi üzerindeki spekülasyonları da, kandırmaca ve aldatmacaları da önleyecek.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da CNN Türk Ankara Temsilcisi Hakan Çelik’e yaptığı açıklamalarda bu hususu öne çıkardı.
Hazırlanan tablolarla, ekrana yansıtılan notlarla değişiklik teklifinin neler getirdiğini bir öğretmen edasında anlattı Cumhurbaşkanı.
Bu arada zihinlere takılan bazı konulardaki istifhamları bir ölçüde giderdi.
Sözgelimi Cumhurbaşkanlığı yardımcılarının sayısı gibi…
Bu konudaki düzenlemenin Anayasa değişikliğinin kabulünden sonra yapılacağı anlaşılıyor.
Muhtemelen bu konuda çıkarılacak Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kaç yardımcı olacağı, ihtiyaç halinde Cumhurbaşkanına hangi yardımcının vekalet edeceği gibi hususlara açıklık getirilecek.
Anayasa değişikliğinin kabulü halinde başta seçim ve siyasi partiler kanunları olmak üzere önemli bazı kanunlarda da değişiklik kaçınılmaz hale gelecek.
Anayasanın Geçici 21. Maddesinde yapılan değişiklikler, yürürlükle ilgili hususları düzenliyor.
Her ne kadar Anayasa değişikliği teklifi halk oylamasında kabulün ardından kanunlaşsa, Resmi Gazetede yayımından sonra yürürlüğe girse de bazı maddelerde intibak süreleri var, bazı maddelerin yürürlüğü ise genel seçimlerle birlikte yapılacak Cumhurbaşkanı seçiminden sonraya bırakılmış durumda.
Bunun tarihi de 3 Kasım 2019…
Bu tarih Anayasanın geçici maddesi ile belirlendiği için Cumhurbaşkanı 5 yıllık görev süresi doldu, Ağustos 2019’da seçim yenilenmeli denemeyecek. Zira maddede “Seçimin yapılacağı tarihe kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri ve Cumhurbaşkanının görevi devam eder” diye açık hüküm var.
Ancak Meclisin erken seçim kararı alması halinde genel seçim ve Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılacak.
Yani Meclis seçimlerin yenilenmesine karar verirse Cumhurbaşkanı, “Benim 10 Ağustos 2019’a kadar sürem var” diyemeyecek.
Ya hükümet?
CNN Türk’teki açıklamalarında Erdoğan “16 Nisan'dan sonra bu hükümet kalkıp yerine yenisi gelmesi gibi zorlama söz konusu değil” dedi.
Başbakan Yıldırım da Ankara Temsilcisi Mehmet Acet’in Kanal 7’deki İskele Sancak programında hükümetin seçimlere kadar görevine devam edeceğini açıkladı.
Anayasa değişiklik teklifinde geçici madde de dahil bu yönde bir hüküm yok.
Her ne kadar Erdoğan ve Yıldırım görüşlerini açıklasa da bir açık hüküm olmadığı için Cumhurbaşkanının yetkileri ile ilgili maddenin yürürlüğü değişikliğin kabulü ile geçerli olacağından Cumhurbaşkanının 17 Nisan’dan itibaren Başbakanın yetkilerini üstlenmesinin söz konusu olabileceği de savunulabilir.
Yani bazı istifhamlar giderilse de hala tartışmaya açık konular var…
