ABD’nin en büyük iş dünyası lobisi olan Ticaret Odası, Trump yönetiminin küresel çapta uygulamayı planladığı yeni gümrük tarifelerine karşı dava açmayı değerlendiriyor. Fortune dergisinde Jason Del Rey imzasıyla yayımlanan habere göre, Oda, tarifelerin yürürlüğe gireceği tarih olan Çarşamba öncesinde hukuki adım atma ihtimalini ciddi şekilde masaya yatırmış durumda.
Milyonlarca küçük ve büyük işletmeyi temsil eden ancak özellikle büyük sanayi şirketlerinden aldığı destekle bilinen ABD Ticaret Odası, tarifelere karşı sessiz kalan şirketler adına yargı yoluna gitmeyi değerlendiren en güçlü aktörlerden biri. Fortune’un edindiği bilgilere göre, bazı büyük üyeler de bu yönde harekete geçmesi için Oda’ya baskı yapıyor. Zira şirketler, tarifelerin ekonomik etkisinden kaygı duyarken, Başkan Trump’ı doğrudan eleştirerek olumsuz tepki alma riskini göze almak istemiyor.
Fortune’daki haberde, Ticaret Odası’nın olası davasının dayanağının ne olacağı henüz netlik kazanmamış olsa da, Trump’ın yeni tarifeleri hayata geçirmek için 50 yıllık Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA) kapsamında olağanüstü yetkilerini kullanmasının yasal olup olmadığına odaklanılabileceği ifade ediliyor. Benzer bir hukuki argüman geçtiğimiz hafta da gündeme geldi; New Civil Liberties Alliance adlı sivil toplum kuruluşu, Çin’den ithalat yapan bir küçük işletme sahibi adına, Başkan’ın Şubat ayında açıkladığı tarifelerin hukuki dayanağının bulunmadığını öne sürerek dava açtı. Trump, bu tarifeleri Çin’in ABD’deki fentanil krizine karşı yeterince çaba göstermediği gerekçesiyle duyurmuştu.
Trump, geçtiğimiz hafta ilan ettiği yeni ve küresel kapsamlı tarifeler için de aynı yasaya başvurdu. Ancak NCLA, IEEPA’nın bir başkana doğrudan gümrük tarifesi uygulama yetkisi vermediğine dikkat çekerek, bugüne kadar hiçbir başkanın bu yasayı bu şekilde kullanmadığını vurguladı.
"ŞİRKET CEO'LARI KORKUYOR"
Fortune’un aktardığına göre, Ticaret Odası’nın yasal girişimine başka ticaret birliklerinin de dahil olabileceği belirtiliyor.
Pek çok büyük şirketin CEO’su, doğrudan tarifeleri eleştirmekten çekiniyor. Şirketlerin, Trump ve destekçileri tarafından hedef alınma korkusu nedeniyle kamuoyuna açık bir şekilde pozisyon almaktan kaçındıkları ifade ediliyor. Fortune’un haberine göre iş dünyasında sıkça dile getirilen düşünce şu: “Kimse sırtına hedef tahtası çizilmesini istemiyor.” Bu nedenle şirketler, tepkilerini Ticaret Odası gibi temsil organları üzerinden dolaylı şekilde iletmeyi tercih ediyor.
Küresel ilişkiler uzmanı Sean West, Fortune’a verdiği demeçte bu durumu şöyle özetliyor: “Eğer kendiniz doğrudan karşı çıkamıyorsanız, sektörünüzü temsil eden grupları daha sert bir tutum almaya zorlamalısınız. Bu kuruluşlar artık sadece perde arkasında politika süreçlerini yavaşlatan yapılar değil; birlikte hareket etmenin sağladığı güvenliği de sunuyorlar.”
Her ne kadar Ticaret Odası, genellikle Cumhuriyetçi liderlerle karşı karşıya gelmekten kaçınsa da, bu Trump yönetimine karşı açmayı değerlendirdiği ilk dava değil. 2020 yılında göç politikalarına karşı açtığı davada dönemin CEO’su bir makale kaleme alarak şu ifadeleri kullanmıştı: “Eğer işletmelerin büyümesini ve ekonominin toparlanmasını istiyorsanız, nitelikli çalışanların bu ülkeye yasal yollarla gelip katkı sunmasına izin verirsiniz; onları dışlamazsınız.”
Fortune dergisinin haberine göre, Ticaret Odası bu kez de benzer bir gerekçeyle harekete geçebilir ve Trump’ın ticaret politikalarına karşı iş dünyasının çıkarlarını korumak adına yargıya başvurabilir.
