ABD, Türkiye, Avrupa Birliği ve Arap ülkelerinden üst düzey diplomatlar, Suriye'de Devlet Başkanı Beşar Esad'ın devrilmesinin ardından Suriye üzerine görüşmeler yapmak üzere Cumartesi günü Ürdün'de bir araya geldi.
Görev süresi sona ermekte olan ABD Başkanı Joe Biden’ın yönetimi, Pazar günü Şam’ın ele geçirilmesiyle sonuçlanan hızlı bir saldırıya öncülük eden Askeri Operasyonlar İdaresi de dahil olmak üzere zafer kazanan muhalif gruplarla iletişim kurmaya başladı.
Biden, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ı Washington’un Suriye’nin siyasi geçiş sürecini yönlendirmesini umduğu azınlık haklarına saygı gibi prensipler için destek aramak üzere bu hafta bölgeye gönderdi.
Bu arada Suriye'nin kuzey komşusu Türkiye, yıllardır Esad'ı devirmek isteyen Suriye muhalefet güçlerini destekliyor ve Şam üzerinde etkili bir rol oynamaya hazırlanıyor.
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan cuma günü yaptığı açıklamada, Türkiye'nin bu hafta istihbarat şefinin ziyareti sonrası Şam’daki büyükelçiliğinin Cumartesi günü çalışmalarına yeniden başlayacağını duyurdu.
Ürdün, cumartesi günü Akabe'de düzenlenen toplantıya ev sahipliği yaptı. Esad'ın ana destekçileri olan Rusya ve İran davet edilmedi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, AB dış politika şefi Kaja Kallas, Hakan Fidan ve Ürdün, Suudi Arabistan, Irak, Lübnan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Katar dışişleri bakanları Ürdün hükümetine ait bir konukevinde yuvarlak bir masada bir araya geldi. Toplantıda herhangi bir Suriyeli temsilci yer almadı.
Arap diplomatlar toplantı öncesinde ayrı bir şekilde bir araya gelerek, Suriye için barışçıl ve kapsayıcı bir siyasi geçiş süreci çağrısında bulunan ve seçimler ile yeni bir anayasa sürecine öncülük edilmesini talep eden bir bildiri yayınladı. Dışişleri bakanları, Suriye, bölge ve dünya güvenliği için tehdit olarak gördükleri terörizme karşı mücadeleye bağlı olduklarını belirttiler.
Blinken cumartesi günü erken saatlerde Pedersen ile otelinde yaptığı görüşmede, Suriye için şu anın hem "fırsat hem de gerçek bir meydan okuma zamanı" olduğunu söyledi.
Toplantıya katılan Arap diplomatlar, Reuters'e verdikleri demeçte, Türkiye'den, Suriye’nin mezhepsel çizgilerle bölünmesini engelleyen kapsayıcı bir siyasi süreci destekleyeceğine dair güvence aradıklarını söylediler.
NATO üyesi olan Türkiye ve ABD'nin, muhalefetle ilgili bazı konularda çıkar çatışmaları bulunuyor.
Türkiye destekli muhalif güçler ile terör örgütü Suriye Demokratik Güçleri (SDG) kuzey Suriye’de çatışma yaşadı.
Suriye’nin en büyük petrol sahalarının bir kısmını kontrol eden SDG, ABD’nin IŞİD karşıtı koalisyonunun ana müttefiki. Ancak SDG’nin öncülüğünü yapan YPG'li teröristler, Ankara tarafından 40 yıldır Türk devletiyle savaşan ve yasadışı ilan edilen terör örgütü PKK’nın bir uzantısı olarak görülüyor.
Blinken, perşembe ve cuma günü Ankara’yı ziyareti sırasında Türk yetkililere IŞİD’in yeniden toparlanmasına izin verilmemesi ve SDG’nin, IŞİD savaşçılarının tutulduğu kampları güvence altına alma rolünden uzaklaşmaması gerektiğini söyledi.
ABD heyetinden bir yetkilinin açıklamasına göre, Türk liderler bu konuda hemfikir oldu.
Hakan Fidan cuma günü Türk televizyonuna yaptığı açıklamada, terör örgütü YPG’nin ortadan kaldırılmasının Türkiye’nin “stratejik hedefi” olduğunu belirtti ve grubun komutanlarını Suriye’den ayrılmaya çağırdı.
